جامعه آرمانی در مدایح (با نگاهی به مدایح ابن¬رومی)

"مدح"گسترده­ترین گونه ادبی و رایج ترین آن در شعر کلاسیک فارسی و عربی است. جستار پیش رو، به بررسی مدح به طور کلی و به ویژه در شعر ابن رومی شاعر عرب­زبانِ قرن سوم هجری از دید جامعه­شناسی می­پردازد؛ تا از یک سو کارکرد متون مدحی در گذشته، و از سوی دیگر وظیفه خواننده معاصر را در برابر آن معین کند. نیز با کشف آرمان­شهر شاعر و جامعه آرمانی مردم از میان این اشعار، به این نتیجه می­رسد که اگر چه مدایح، نوشته­هایی بدون تعهد در برابر جامعه­اند، اما شناخت جامعه همزمان با آن و حاکمان و مردمان و خواسته­هایش را به راحتی می توان در آن یافت. از جمله نکاتی که درباره جامعه قرن سوم از مدایح ابن­رومی برداشت می­شود، عبارتند از: پیوند دو سویه حاکم و شاعر، قهرمان پروری در جامعه، وجود استبداد و دیکتاتوری با تکیه بر ایدئولوژی دینی، نبود امنیت سیاسی و اقتصادی، کشاکش برای صاحب شدن قدرت، و ناخشنودی مردم از وضع موجود و حسرت بر گذشته.